Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

JAK TO ROBIĄ INNI? - nowe formy działalności w nowoczesnej przestrzeni biblioteki - relacja

„Jak to robią inni? – nowe formy działalności w nowoczesnej przestrzeni biblioteki”
- wyjazd studyjny podkarpackich bibliotekarzy do bibliotek w woj. małopolskim i śląskim.

Podczas trwającego trzy dni, majowego wyjazdu 2014 roku, 45-osobowa grupa bibliotekarzy podkarpackich z 28 bibliotek publicznych miała okazję zobaczyć 8 nowoczesnych bibliotek – 3 bibliotek w woj. śląskim (MBP w Jaworznie, MBP w Mikołowie, MBP w Piekarach Śląskich) oraz 5 bibliotek w woj. małopolskim (PiMBP w Brzesku, MBP w Myślenicach, MBP w Chrzanowie, MBP Galeria Książki w Oświęcimiu, Arteteka WBP w Krakowie).

Autorem projektu i organizatorem wyjazdu zrealizowanego w całości ze środków dotacji Fundacji Społeczeństwa Informacyjnego była Lucyna Kloczkowska, kierownik Działu Instrukcyjno-Metodycznego WiMBP w Rzeszowie oraz koordynator regionalny Programu  Rozwoju Bibliotek na Podkarpaciu.

Wszystkie odwiedzone biblioteki zostały wybudowane, rozbudowane lub generalnie wyremontowane w ciągu ostatnich pięciu lat, uzyskując bardzo nowoczesną, efektowną aranżację przestrzeni bibliotecznej. Dyrektorzy bibliotek byli bardzo gościnni i chętnie dzielili się z podkarpackimi bibliotekarzami swoimi doświadczeniami związanymi zarówno z budową i modernizacją budynków bibliotek, jak też z działalnością kulturalno-oświatową kierowanych przez siebie instytucji kultury.

W pierwszym dniu bibliotekarze zwiedzili Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Brzesku, zlokalizowaną w centrum miasta w nowoczesnym, trzykondygnacyjnym budynku Regionalnego Centrum Kulturalno-Bibliotecznego o pow. ponad 3,5 tys. m². W nowej, okazałej siedzibie, przystosowanej dla osób niepełnosprawnych, brzeska instytucja poszerzyła ofertę kulturalno-edukacyjną kierując ją do wszystkich grup społecznych, począwszy od najmłodszych dzieci do seniorów a także osób niepełnosprawnych, również umysłowo, dla których organizuje cykliczne zajęcia terapeutyczne. Nasi bibliotekarze mieli okazję zobaczyć efekty terapii zajęciowej w postaci pięknych obrazów, malowanych różną techniką i różnymi sposobami, w zależności od rodzaju niepełnosprawności, które są wystawiane na sprzedaż na corocznej aukcji.

Nowa siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej w Myślenicach sąsiaduje z ośrodkiem kultury, szkołami i leży na trasie wiodącej w kierunku rekreacyjnej części miasta. Budynek przypominający otwartą księgę łączy nowoczesność z funkcjonalnością. Loftowe wnętrza biblioteki utrzymane są w stylu postindustrialnym, który najbardziej widoczny jest w holu, gdzie jako element wykończeniowy ścian i sufitów zastosowano surowy beton architektoniczny. W bibliotece działa Myślenicki Klub Fantastyki, Grupa Literacka „Tilia”, Teatr „Przy Drodze”, a swoje artystyczne dokonania prezentuje Myślenicka Grupa Fotograficzna.

Budynek Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie zlokalizowany wzdłuż całej ulicy Rajskiej (czytelnicy udając się do biblioteki mawiają, że idą po prostu „na Rajską”) liczący 202 m długości został gruntownie wyremontowany w latach 1994-2000. W maju 2010 r., w nowych pomieszczeniach na III piętrze utrzymanych w bardzo oszczędnej, stonowanej kolorystyce rozpoczęła działalność Czytelnia Główna. Żywszymi kolorami odznaczają się w niej jedynie książki i elementy systemu informacji wizualnej. Aby czytelnik czuł się swobodnie w pomieszczeniu zrezygnowano z przydzielania miejsc przy stolikach – każdy może usiąść tam, gdzie mu wygodniej, a czytelnik może równocześnie pracować z książką i laptopem.

Arteteka w Krakowie to przestronna, przeszklona, nowocześnie zaaranżowana przestrzeń, pozwalająca na swobodne obcowanie ze sztuką. Mieści się na ul. Rajskiej, w skrzydle budynku Małopolskiego Ogrodu Sztuki. Jej zadaniem jest łączenie różnych dyscyplin sztuk z działaniami multimedialnymi, czyli możliwość korzystania na miejscu z programów użytkowych i multimediów, odsłuchiwania muzyki, jej komponowania, obejrzenia filmu czy zorganizowania spotkania dyskusyjnego, projektowania grafiki komputerowej, korzystania z gier, nowych form książki, komiksu, możliwość obcowania z liberaturą. W dość wąskich, ale długich pomieszczeniach Arteteki nasi bibliotekarze zobaczyli widok niecodzienny, ludzi w różnym wieku, w większości młodych, siedzących ale przede wszystkim… leżących na podłodze w różnych działach biblioteki i różnych zakamarkach na wygodnych poduchach i leżankach i czytających książki! Stworzono tu nowoczesne miejsca do pracy grupowej, spotkań, ale jest też możliwość indywidualnej, spokojnej pracy i nauki.

W drugim dniu bibliotekarze jako pierwszą na trasie zwiedzili Miejską Bibliotekę Publiczną w Oświęcimiu, która od 2011 roku mieści się w nowej siedzibie. Obecnie, ta Biblioteka „Galeria Książki”, wyglądem przypominająca galerię handlową liczy ponad 5 tys. m², a jej wnętrze stanowią otwarte przestrzenie komunikacyjne, by każdy wchodząc „niejako przy okazji”, mógł poruszać się w niej w sposób nieskrępowany. Na parterze budynek przecina „Galeria przechodnia”, która stanowi jednocześnie szlak komunikacyjny i miejsce, gdzie można obejrzeć wystawę. Rodzice z małymi dziećmi mają do dyspozycji bawialnię „Mikroświat zabawy”, gdzie mogą bezpiecznie zostawić maluchy i udać się do specjalnie dla nich przeznaczonego miejsca VIP, dla „Bardzo Ważnych Rodziców”. Oryginalnym i atrakcyjnym elementem wystroju biblioteki jest znajdujący się w dziale młodzieżowym model Fiata 126p. Przy bibliotece powstała, jedyna taka w kraju, Aleja Pisarzy, upamiętniająca pisarzy współcześnie żyjących, gdzie jako pierwszy odsłonił swą tablicę Andrzej Stasiuk. Biblioteka Galeria Książki jest wizytówką i elementem promocji miasta oraz stanowi nową przestrzeń spotkań ludzi, a jej niewątpliwym atutem jest lokalizacja i skupienie w jednym miejscu wszystkich usług i zbiorów.

Drugą tego dnia biblioteką, jaką zobaczyli bibliotekarze, była Miejska Biblioteka Publiczna w Mikołowie, mieszcząca się od 2009 roku w zaadaptowanym na bibliotekę budynku kina „Adria”. Przebudowa budynku polegała na demontażu foteli w sali kinowej, rozbudowie części parterowej o czytelnię prasy oraz wybudowaniu antresoli w obrysie dawnej sali kinowej, na której został zgromadzony księgozbiór czytelni. Wyposażenie biblioteki to połączenie tradycji z nowoczesnością. Niepowtarzalny klimat uzyskano dzięki klasycznym, stylowym meblom bibliotecznym. Dzięki połączeniu trzech funkcji – biblioteki, kina i sceny kameralnej środowisko lokalne zyskało nowoczesną, dynamicznie rozwijającą się instytucję kultury, która wzbogaciła swoją ofertę o prezentację filmów i organizację koncertów.

Duże wrażenie na uczestnikach wyjazdu zrobiła trzecia, odwiedzona tego dnia biblioteka, Miejska Biblioteka Publiczna w Piekarach Śląskich. W tym przypadku nie chodziło jednak o architekturę budynku, lecz o bogatą działalność środowiskową, edukacyjną i kulturalną biblioteki, skierowaną do wszystkich grup użytkowników. Biblioteka posiada Certyfikat Jakości CAL, przyznawany instytucjom, które pracują metodami projektowymi, oddziałują na środowisko lokalne w ścisłej współpracy z partnerami oraz rozwijają wolontariat. Głównym celem przyświecającym działaniom piekarskich bibliotekarzy jest stworzenie z biblioteki miejsca międzypokoleniowej wymiany myśli i wiedzy, zapewnienie profesjonalnego poziomu swych usług, ich popularyzacja oraz budowanie pozytywnego wizerunku biblioteki w swoim środowisku i na zewnątrz, czemu służy m.in. zaangażowanie biblioteki w różnorodne projekty o zasięgu europejskim i międzynarodowym, np. biblioteka w Piekarach Śląskich została jednym z 10 laureatów konkursu grantowego EIFL-PLIP, stając się tym samym pierwszą biblioteką z Polski, która wygrała ten konkurs od początku jego istnienia i zyskując aż 20 tys. dolarów na realizację projektu „Programowanie ciekawości”. Na konkurs wpłynęły 273 wnioski z 71 krajów w Afryce, Azji, Ameryce Łacińskiej i Europie! Serdecznie gratulujemy!

W ostatnim, trzecim dniu podkarpaccy bibliotekarze gościli w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaworznie, mieszczącej się w nowoczesnym budynku o pow. prawie 3 200 m². Położenie instytucji w centrum miasta jest jej niewątpliwym atutem. W pobliżu przebiega główna arteria komunikacyjna i węzłowe punkty przesiadkowe, co pozwala na sprawną komunikację z innymi osiedlami oraz ułatwia dostęp do biblioteki osobom spoza miasta. Budynek o kształcie trzech przenikających się kostek wkomponowanych w istniejącą zieleń ma loftowe wnętrza, z charakterystycznymi otwartymi przestrzeniami, pozbawionymi korytarzy i drzwi. Przestrzeń kształtowana jest odpowiednim układem sprzętu i mebli bibliotecznych. Biblioteka w Jaworznie jest atrakcyjnym miejscem spotkań dla mieszkańców miasta, jest ważnym ośrodkiem życia kulturalnego (Kraina Łagodności, Życie jest teatrem, Literackie delicje, Mój wybór – moje życie, Klub teatralny, Kondycja ludzka, Klub filmowy), edukacyjnego (Lekcje czytania z Tygodnikiem Powszechnym, Komputerowy survival, Urodziny z książką, Literacki zagajnik, Klub czytających dziadków) oraz miejscem, z którego mieszkańcy mogą być dumni.

Ostatnią na trasie wyjazdu studyjnego biblioteką była Miejska Biblioteka Publiczna w Chrzanowie, mieszcząca się od 2010 roku w nowoczesnym, liczącym 3 200 m² powierzchni budynku, z przeszklonym dachem. Szklany dach jest bardzo ważnym architektonicznym elementem, gdyż dzięki niemu, możliwe jest korzystanie z naturalnego, dziennego światła prawie w każdym miejscu budynku. Biblioteka w Chrzanowie to instytucja otwarta, która zachęca nowoczesnymi rozwiązaniami przestrzennymi i komunikacyjnymi, a także swobodnym i bezpośrednim dostępem do informacji, bogatej oferty usług bibliotecznych oraz ciekawych propozycji kulturalnych (warsztaty literackie, plastyczne, komputerowe i kulturoznawcze, kursy e-learningowe, spotkania literacko-muzyczne, zajęcia interaktywne, biblioterapia, bookcrossing).

Trzydniowy wyjazd studyjny był niezwykle atrakcyjny i bogaty we wspaniałe wrażenia estetyczne związane z nowoczesną architekturą małopolskich i śląskich bibliotek.  Obszerne i funkcjonalne gmachy, kolorystyka i estetyczny wystrój wnętrz, dobre warunki techniczne lokali (klimatyzacja, monitoring, dźwiękoszczelne szyby, windy), bogaty księgozbiór, różnorodna oferta kulturalno-edukacyjna zapewniają czytelnikom bezpieczne, spokojne i komfortowe warunki do ciekawego i miłego spędzania czasu wolnego w bibliotece. Ogromne przestrzenie i atrakcyjne wnętrza umożliwiają realizację zarówno tradycyjnych, jak też innowacyjnych form działalności bibliotecznej, stając się ważnymi ośrodkami życia kulturalnego i intelektualnego miasta, a zarazem miejscem spotkań i dyskusji oraz twórczej pracy i rozwijania życiowych pasji ich mieszkańców. Nasi bibliotekarze uważnie podpatrywali i podziwiali, a jednocześnie troszkę „zazdrościli” warunków, w jakich mogą pracować ich koledzy z odwiedzonych bibliotek - przestronnych, klimatyzowanych pomieszczeń, bogatych zbiorów tradycyjnych i elektronicznych, nowoczesnego umeblowania i sprzętu komputerowego, przychylności i uznania władz, życzliwości i serdeczności swoich kolegów bibliotekarzy oraz pomysłowości i pasji widocznej w tym co robią, aby ich biblioteki były miejscem, którym można się chwalić i z którego można być dumnym.

Oprac. Ewa Lelek, Małgorzata Sierżęga

Dział Instrukcyjno-Metodyczny WiMBP w Rzeszowie

___________________________________________________________________________________________________

GALERIA