Leśni bracia : podziemie antykomunistyczne na Litwie, Łotwie i w Estonii 1944-1956 / Rafał Wnuk. Warszawa : Bellona ; Lublin : Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, copyright 2018. - 567, [1] strona : faksymile, fotografie, mapy, portrety ; 24 cm.
Nie tylko Polacy mają swoich „żołnierzy wyklętych” - partyzantów i konspiratorów, którzy po drugiej wojnie światowej walczyli ze Związkiem Radzieckim i rodzimymi komunistami. Mają ich także Litwini, Łotysze i Estończycy. W krajach bałtyckich antykomunistycznych partyzantów nazywano leśnymi braćmi. Ich walka trwała do pierwszej połowy lat pięćdziesiątych. Władze radzieckie odpowiedziały na nią krwawym terrorem. Obławy, pacyfikacje, kary śmierci wykonywane na schwytanych leśnych braciach, wieloletnie zsyłki do łagrów, deportacje ludności sprzyjającej partyzantce stały się w tym czasie chlebem powszednim. Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę, Łotwę i Estonię w 1991 roku ofiara leśnych braci urosła do rangi narodowych mitów. Zwłaszcza na Litwie stała się ważnym elementem państwowej "polityki historycznej" skierowanej do własnego społeczeństwa, które odbudowywało swą tożsamość po czasach komunizmu. [Bellona, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2018]
ZARYS HISTORII NARODÓW BAŁTYCKICH: Nadbałtyckie gubernie ; I wojna światowa ; Wojny o niepodległość, wojny o granice ; Niepodległość ; Pribałtyka po raz pierwszy ; Ostland ; W nie swoich mundurach ; Zmiana okupacji ; Ponownie Pribałtyka. LITWA - RUCH PARTYZANCKI CZY PAŃSTWO PODZIEMNE: Początki konspiracji - Front Litewski ; Pierwsza próba zjednoczenia podziemia - Najwyższy Komitet Wyzwolenia Litwy ; Litewska Armia Wolności - od konspiracji wojskowej do walki partyzanckiej ; Powstanie okręgów partyzanckich ; Działania zbrojne leśnych braci ; Wielkie operacje antypartyzanckie ; Amnestie - szansa czy pułapka ; Schodzenie do bunkrów - ewolucja podziemia ; Próby zjednoczenia ; Scalenie - powstanie Ruchu Walki o Wolność Litwy ; "Wnutriennicy", "bojewicy", "specgrupy" - infiltracja i dezorganizacja podziemia przez sowiecki służby specjalne ; Demoralizacja i brutalność ; Wygasanie oporu. ŁOTWA - MIĘDZY NIEMIECKĄ INSPIRACJĄ A ODDOLNYM RUCHEM OPORU: Konspiracja pod okupacją niemiecką ; Pod opieką III Rzeszy ; Wschodnia i środkowa Łotwa - próba scalenia podziemia ; W cieniu "Dzikiego Kota" - partyzantka w Kurlandii ; Lokalne organizacje i oddziały partyzanckie ; Łotewskie podziemie - próba generalizacji. ESTONIA - UKRYWAĆ SIĘ CZY WALCZYĆ: We współpracy z Niemcami. Pierwsze próby tworzenia podziemia ; Kształtowanie się estońskiego zbrojnego oporu ; Między walką zbrojną a trwaniem w ukryciu (lato 1945 - marzec 1949) ; Ujawnienia ; Organizacje konspiracyjne ; Agenci w szeregach leśnych braci ; Emigracyjne próby nawiązania łączności z podziemiem i sowieckie wywiadowcze gry operacyjne.