Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

"Dzieje człowieka piszącego’’ - recenzja

Kazimierz Orłoś - ,,Dzieje człowieka piszącego’’

„Należę do ludzi piszących, którzy nie potrafią się wyłączyć, nie przejmować tym, co dzieje się naokoło” – powiedział kiedyś Kazimierz Orłoś.

Kazimierz Henryk Orłoś, pseudonim „Maciej Jordan” (ur. 26 grudnia 1935 w Warszawie) – polski pisarz, scenarzysta filmowy i telewizyjny, dramaturg, autor słuchowisk radiowych, publicysta [Wikipedia].

Autobiografia Orłosia „Dzieje człowieka piszącego” jest kontynuacją jego wspomnień „Dzieje dwóch rodzin...”, historycznej sagi kresowych rodzin – Mackiewiczów z Litwy i Orłosiów z Ukrainy. Autor przywołuje w „Dziejach człowieka piszącego” postać pisarza Mackiewicza podkreślając, jaki wpływ miały na wypowiedziane przez niego słowa, że „jedynie prawda jest ciekawa”. Słowa te dla Kazimierza Orłosia stały się niejako jego mottem życiowym. „Myślę, że takie spojrzenie na literaturę, na prozę, która jest wiarygodna tylko wtedy, gdy opisuje prawdziwe życie i ludzi, jakich poznaliśmy, było mi od początku bliskie.”

Kazimierz Orłoś rozpoczyna opowieść od momentu zimy 1945 roku, wówczas po klęsce Powstania Warszawskiego, wraz z rodzicami, znalazł się w Rawie Mazowieckiej. Orłoś kończy swoją opowieść o życiu i życiu swoich powieści i opowiadań w roku 1989. "W latach dziewięćdziesiątych życie moje i mojej rodziny zaczęło biec normalnym torem. Dla mnie był to przede wszystkim powrót do pisania prozy".

Opowieść Kazimierza Orłosia to nie tylko autobiografia jednego z najlepszych pisarzy, ale również wnikliwy portret zmieniającej się Polski: powstania z wojennych zniszczeń, codzienności w czasach stalinizmu i komunizmu, a wreszcie kształtowania się ruchu oporu wobec władzy ludowej, który ostatecznie doprowadził do upadku systemu i narodzin wolności.

„Literatura nie powinna odpowiadać na żadne pytania. Odpowiedzi udzielają religie, ideologie, programy polityczne, ale nie literatura. Niewłaściwe jest też, jak myślę, słowo „zadanie”. Jedyne, co możemy zrobić – my, ludzie piszący książki – to opisywać rzeczywistość, jeśli to, co dzieje się w naszym kraju, interesuje nas. Refleksja, zastanowienie należy do czytelników.” [Źródło: Kazimierz Orłoś warszawskim twórcą. "Literatura nie udziela odpowiedzi", wyborcza.pl, 30 czerwca 2019].

Zapraszam więc do lektury i własnych refleksji.

Czesława Szlachta Pytko

DKK przy BPGiM w Strzyżowie