Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Grzeegorz Gortat: "Szczury i wilki"

Spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki w Zabratówce, było pierwszym ważnym wydarzeniem jakie miało miejsce w bibliotece na starcie 2013 roku.
Młodzież tym razem poddała pod dyskusję książkę Grzegorza Gortata „Szczury i wilki”. Jest to dość poważna i trudna literatura dla młodego odbiorcy, traktująca o zawiłościach postawach ludzkich i ciemnej stronie naszej historii.
Pierwsze wersy to historia młodego chłopaka o imieniu Henryk, który zafascynował się ruchem neonazistowskim jaki działa w jego rodzinnym mieście. Biblią dla niego jest „Mein Kampf” , a największa aspiracja to stać się zaufanym członkiem tej organizacji i mieć wpływ na jej kształt. Żeby zasłużyć na zaufanie szefów, których tak naprawdę nigdy nie widział, chłopak zostaje często poddawany próbom. W powieści przedstawiona jest dość drastyczna scena tego z jaką bezwzględnością traktuje się osoby, które z jakichś powodów chcą opuścić szeregi neonazistów. Sprawiedliwość wymierzają sobie bez skrupułów. Nad ruchem bowiem wciąż widnieje widmo strachu, że któryś z byłych członków może zdradzić jak wygląda struktura ich organizacji od środka i kto stoi na czele. Dlatego poprzez bicie, zastraszanie próbują zamknąć usta tym którzy stchórzyli i obce są im idee Adolfa Hitlera. Henio pomyślnie przechodzi próbę. Patrząc na jego postawę w kontekście jego życia, to udział w organizacji nie jest chwilowym kaprysem a konsekwencją braku autorytetu, jakim niestety nie był dla niego ojciec. Dlatego Henio poszukuje substytutu czegoś co wypełni tę pustkę. Chce czuć się silny, ważny i doceniany.
Powieść jest podzielona na dwie części, w jednej mamy historię młodego chłopaka, w drugiej, która jest znacznie obszerniejsza, zawarte są sceny z życia obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Retrospekcja czasowa ma pokazać bojówkę dzisiaj, na tle wydarzeń minionych. Ma to służyć refleksji nad postawą Henryka i daje do myślenia czy walczyłbym za sprawę z takim samym oddaniem, gdyby doświadczył piekła obozu koncentracyjnego.
W drugiej części , która przedstawia realia obozowe, ciekawy zabieg autora to nadanie owczarkowi niemieckiemu cech ludzkich i ocena wydarzeń obozowych z perspektywy zwierzęcia. Młodzież próbowała zrozumieć zamysł autora, ponieważ było to dla nich nowe doświadczenie. Nowa była również tematyka książki, ponieważ młodzi ludzie niewiele wiedzą o tej najokrutniejszej z wojen. Trochę dlatego, że brakuje literatury o tej tematyce z przeznaczeniem dla młodzieży, a trochę dlatego że niewiele jest osób, które zachęcają do sięgania po takie książki. Uczestnictwo w DKK to dla nich szansa na poznanie literatury o trudniejszej tematyce, po którą sami by nie sięgnęli, a która pozwala poznawać świat, rozszerza horyzonty i budzi „głód wiedzy”. W burzliwej dyskusji przebijał jeden głos rozczarowania, bowiem spodziewali się, że autor rozwinie wątek ruchów nacjonalistycznych i udziału w nich ich rówieśników. Ponieważ zawsze łatwiej jest utożsamiać się z bohaterami powieści, którzy są w naszym wieku i mają podobną perspektywę.
Podsumowując, polecamy powieść, ponieważ uczy, dostarcza refleksji i może dla niektórych będzie przestrogą, że należy rozważnie dobierać sobie przyjaciół, aby nie zabrnąć do miejsca, z którego nie będzie już odwrotu. Ofiary Holokaustu nie miały takiego wyboru, czekała ich tylko śmierć. Natomiast młodzież, która dzisiaj wkracza w życie ma dostęp do wszelkiej informacji i może ją wykorzystać, aby mieć świadomość, które drogi należy odrzucić na starcie, a którymi warto bez wahania pójść.
Irena Szczypek
Moderator Młodzieżowego DKK LUBIĘ TO! w Zabratówce.