Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

20 LAT FUNKCJONOWANIA WYPOŻYCZALNI GŁÓWNEJ WiMBP W RZESZOWIE

20 lat funkcjonowania Wypożyczalni Głównej WiMBP w Rzeszowie

4 czerwca 1994 r. została otwarta Wypożyczalnia Główna WiMBP w Rzeszowie. W bieżącym roku obchodzi 20-lecie swojej działalności.

Historia

Wypożyczalnia Główna powstała z połączenia Wypożyczalni Książki Naukowej (z ul. 3 Maja 26), Filii nr 12 (z ul. Dąbrowskiego 33a) i Filii nr 13 (z ul. Czackiego 5).

Idea stworzenia dużej biblioteki z uniwersalnym księgozbiorem w centrum miasta i dobrym skomunikowaniem z innymi dzielnicami okazała się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę.

Połączenie 3 różnych księgozbiorów: literatury naukowej, literatury współczesnej oraz obszernej klasyki literatury pięknej polskiej i obcej pozwoliło czytelnikom znaleźć w jednym miejscu, bez zbędnego biegania po mieście, szeroką ofertę czytelniczą dla bardzo różnorodnych użytkowników zarówno pod względem wieku, jak i zajęcia.

Takie były założenia i zostały one zaakceptowane przez Czytelników, o czym świadczą wyniki statystyczne.

Średnio każdego roku do Wypożyczalni Głównej:

– zapisywało się 9.350 czytelników,

– którzy realizowali 130 tys. wypożyczeń

– i odwiedzali bibliotekę 93.575 razy.

Najlepszym rokiem pod względem wyników statystycznych był rok 2004. Do Wypożyczalni Głównej zapisało się wtedy 12.008 czytelników, którzy zrealizowali 182.767 wypożyczeń.

Czytelnicy

Największą grupę użytkowników Wypożyczalni Głównej stanowią studenci – 36% i pracownicy umysłowi – 23%, potem osoby, które nie są zatrudnione (emeryci, renciści, bezrobotni) – 18% i młodzież szkolna – 17%, najmniejsze grupy to: pracownicy fizyczni – 4,83%, inni (np. właściciele własnych firm) – 1% i rolnicy – 0,17%. Są to uśrednione dane z lat 1994-2014.

Zbiory biblioteczne

Ważną rolę w rozwoju czytelnictwa i dobrego poziomu zadowolenia użytkowników pełnił księgozbiór odpowiednio dobrany pod względem tematyki, jakości i właściwej liczby egzemplarzy. W okresie 20 lat wpisano do inwentarzy: 60.736 woluminów książek i 1.686 jednostek zbiorów specjalnych, ale równocześnie wycofano 27.862 wol. książek i 120 jedn. zbiorów specjalnych zniszczonych lub zdeaktualizowanych. Przez wiele lat liczba zakupionych nowych książek była mocną stroną Wypożyczalni Głównej.

Najlepszy rok pod względem kwoty wydanej na zakup zbiorów to rok 1997. Wydano wtedy 59.091,57 zł, najgorszy rok to 2012, kiedy wydano tylko 24.755,06 zł. Najlepszy rok pod względem ilości zakupionych woluminów to 1995, gdy zakupiono 3.986 egz. nowych książek, a najgorszy to 2012, gdy kupiono tylko 904 wol.

Aktualnie zbiory Wypożyczalni Głównej tworzy 58.451 wol. książek i 1561 jedn. zbiorów specjalnych (filmów, audiobooków, map, dokumentów elektronicznych).

Warsztat informacyjny

Wypożyczalnia Główna od chwili powstania dynamicznie rozwijała się, komputeryzowała i zwracała uwagę na wysoki poziom obsługi czytelników. Stąd też szczególna dbałość o warsztat informacyjny – najpierw tradycyjny, a potem komputerowy. W oparciu o tenże warsztat w latach 1994-2014 udzielono 58.386 informacji.

Priorytetem w Wypożyczalni Głównej była i jest jakość katalogu elektronicznego. Był on bowiem bardzo ważnym źródłem informacji przy wyszukiwaniu potrzebnych dokumentów w czasach, gdy nie było wolnego dostępu do księgozbioru. Także po wprowadzeniu możliwości korzystania z katalogu online poprzez Internet, z dowolnego komputera poza siedzibą wypożyczalni, ma on nadal również istotną rolę dla adekwatnego efektu wyszukiwawczego zwłaszcza, że są to poszukiwania bez pomocy bibliotekarza.

Prace nad stworzeniem pełnego katalogu komputerowego trwały rekordowo krótko bo 3,5 roku (od września 1996 r. do grudnia 1999 r.) i skutkowały stworzeniem bazy danych liczącej 45.334 rekordy bibliograficzne obejmujące wszystkie zbiory oraz założeniem 9.487 kont czytelniczych. Są to rekordy o bardzo dobrej jakości i ujednoliconych zasadach ich tworzenia: wszystkie opisy zrealizowano na tzw. II stopniu szczegółowości, każdy rekord wyposażono w aktualizowane hasła przedmiotowe i reklasyfikowane symbole UKD. Jest to także jedna z nielicznych baz z pełną Kartoteką Haseł Wzorcowych dla nazw osobowych. Od 2002 r. dodawano w bazie spisy treści do książek naukowych, od 2003 r. krótką charakterystykę treściową literatury pięknej, a od 2009 r. pliki multimedialne w postaci zeskanowanych okładek dokumentów.

W roku 2014 elektroniczny katalog liczy już 140.684 rekordy, w tym:

– 66.640 rekordów bibliograficznych (książek, filmów, map, audiobooków, norm, dok. elektronicznych),

– 24.329 rekordów rzeczowych (hasła przedmiotowe, tropy),

– 49.715 rekordów formalnych (nazwy osobowe).

Komputeryzacja

Mocną stroną Wypożyczalni Głównej jest systematyczna komputeryzacja i wprowadzanie nowych technologii informatycznych.

Wypożyczalnia Główna w tym zakresie była i jest poligonem doświadczalnym, gdzie testowano nowe systemy i urządzenia zakupione przez WiMBP w Rzeszowie, wychwytywano błędy systemowe i zgłaszano propozycje ulepszania programów oraz wprowadzania do nich nowych funkcji.

Kalendarium komputeryzacji Wypożyczalni Głównej:

1996 – rozpoczęto prace nad tworzeniem komputerowej bazy danych o zbiorach i czytelnikach.

2000 – wprowadzono komputerowe wypożyczenia i zwroty na podstawie kodów kreskowych oraz udostępniono komputerowy katalog w programie „Sowa” obejmujący wszystkie zbiory.

2000 – rozpoczęto wydawanie czytelnikom plastikowych kart z kodem kreskowym (w okresie 13 lat wydano 45 tys. kart).

2002 – udostępniono w Internecie elektroniczny katalog Wypożyczalni Głównej.

2004 – uruchomiono moduł „Sowa-opac”, pozwalający na bezrewersowe wybieranie książek i zrezygnowano z konieczności wypełniania papierowych rewersów.

2006 – wprowadzono moduł „Sowa-www”, pozwalający na rezerwowanie i zamawianie dokumentów z domu poprzez Internet oraz administrowanie własnym kontem czytelniczym, a także możliwość samodzielnego prolongowania terminu wypożyczonych zbiorów.

2006 – zaoferowano czytelnikom bezpłatny dostęp do Internetu.

2007 – rozpoczęto pracę z programem „Sowa-2” i katalogowanie zbiorów w formacie „Marc-21”.

2009 – za pośrednictwem poczty elektronicznej zapoczątkowano informowanie czytelników o zbliżających się terminach zwrotu materiałów bibliotecznych, książkach przetrzymanych i zbiorach oczekujących na odbiór.

2010 – włączono katalog Wypożyczalni Głównej do katalogu centralnego KARO (Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich).

2012 – umożliwiono użytkownikom samodzielny zapis do Wypożyczalni Głównej poprzez Internet.

2013 – zrezygnowano z systemu kodów kreskowych, wprowadzono wypożyczenia i zwroty na podstawie systemu RFiD (fale radiowe); rozpoczęto wydawanie czytelnikom kart zbliżeniowych (od grudnia 2013 r. do czerwca 2014 r. wydano 5.300 kart); udostępniono czytelnikom urządzenia do samodzielnych wypożyczeń i zwrotów książek; wprowadzono ochronę zbiorów w oparciu o bramki kontrolno-rejestrujące i monitoring wewnętrzny.

Wolny dostęp do zbiorów

Ważnym momentem w rozwoju Wypożyczalni Głównej było stworzenie w roku 2013 swobodnego dostępu do zbiorów. Utworzono wtedy dwie wypożyczalnie oznaczone literami: A – ze zbiorami naukowymi i kartografią oraz B – z literaturą piękną i zbiorami specjalnymi. Zorganizowano także czytelnię czasopism bieżących. Zbiory podzielono i uporządkowano w układzie systematycznym według symboli Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej, tworząc ponad 420 działów tematycznych dla literatury naukowej i 50 działów dla literatury pięknej.

Obchody 20. rocznicy powstania Wypożyczalni Głównej

W 2014 r. rozpoczęto obchody 20-lecia pracy Wypożyczalni Głównej ph: „Święto Czytelników, Bibliotekarzy i Wypożyczalni”. Z tej okazji w czerwcu br. przygotowano i rozpowszechniono szereg materiałów informujących o tym wydarzeniu oraz podsumowujących 20 lat pracy Wypożyczalni Głównej, częstowano Czytelników słodyczami, a także zaplanowano wiele imprez – w tym konkurs „przeTwór Literacki” oraz plebiscyt na Super Czytelnika z cennymi nagrodami. Przy sympatycznie urządzonym stanowisku umieszczono Kronikę biblioteczną, do której przez cały czerwiec Czytelnicy mogą wpisywać swoje uwagi, oczekiwania i propozycje dotyczące funkcjonowania wypożyczalni. Te cenne opinie mają nam pomóc w jeszcze lepszym prowadzeniu Wypożyczalni Głównej przez kolejne 20 lat.

Czytelnicy piszą

Poniżej kilkanaście wybranych spośród kilkuset wpisów do Kroniki bibliotecznej:

To królestwo jest lekiem na całe moje lęki i zło…

Przemiła obsługa, dobre doradztwo, obecnie bezpośredni dostęp do książek, a co najważniejsze możliwość zwrócenia ich bez ingerencji obsługi – czyli w automacie. To wszystko czyni to miejsce nowoczesnym i przyjaznym oraz zachęcającym do kontaktu z książką…

Dzięki Wam wieczory i chmurne dni stają się piękne.

Za te wszystkie „uratowane” książki, których nie sposób było nigdzie indziej dostać – dziękuję!

Dzięki Wam napisanie pracy licencjackiej stało się prostsze. Na pewno to nie zakończy naszej przygody z biblioteką.

Życzę Wam, żeby ta biblioteka istniała za 20 lat. Ludzie czytajcie książki.

Uwielbiam obsługę i księgozbiór WG. Dzięki Wam moje życie czytelnika jest cały czas barwne i cudowne.

Za wypożyczone książki i jeszcze lepsze cukierki z okazji 20-lecia wypożyczalni – Dziękuję!!!

Jestem długoletnim czytelnikiem tej biblioteki i jestem bardzo zadowolona z przemiłej obsługi pracowników, czego życzę każdej osiedlowej bibliotece, tak miłych pracowników.

Cudowne miejsce, wspaniali ludzie, grzech nie korzystać z takiego księgozbioru.

Jesteście Państwo tak życzliwi i serdeczni, że człowiek czuje się tutaj jak w domu. Życzę kolejnych 20 a nawet 120 lat.

Bardzo dziękuję, że w dobie Internetu nadal istnieją biblioteki…

No pięknie, czytam z Wami już 20 lat!

Dziękuję za to, że dzięki Wam mam za darmo otwarte drzwi do wspaniałego świata.

Dzięki Bibliotece setki studentów szczęśliwie znajdują materiały naukowe.

Chciałem serdecznie podziękować za ciepłą atmosferę tworzoną przez pracowników Biblioteki. Czytamy, by poczuć, że nie jesteśmy sami i tu rzeczywiście nie można czuć się samotnym.

Świetna wypożyczalnia. To jest naprawdę Biblioteka Główna.

Jestem pod wrażeniem innowacji, jakości obsługi – przemiły kompetentny personel.

Kochani – dziękuję Wam bardzo za to, że jesteście, za Waszą pomoc, życzliwość, uprzejmość, dobroć. Mam 80 lat i jestem czytelniczką Waszą od zawsze…

Dołączam swoje podziękowania dla Wypożyczalni, w której znalazłem prawie wszystkie ciekawe książki, w tym także mego autorstwa.

Jedno z niewielu miejsc na świecie, w którym czuję się bezpiecznie. Gdyby nie „inne sprawy” mogłabym tu przebywać godzinami. Fajnie, że jesteście.

Jako długoletnia czytelniczka gratuluję pomysłów, wielu zmian na lepsze i życzę, aby kolejne lata były tak udane, jak te, co przeszły.

Nie ma lepszych przyjaciół jak książka! Bez niej nie ma życia. A biblioteka i wszyscy Pracownicy są WSPANIALI!

Obym żył 100 lat, a biblioteka była ciągle czynna.

Świetnie zorganizowana biblioteka, miła obsługa, świetny księgozbiór, no i nowoczesność. Oby tak dalej.

Profesjonalna biblioteka na wysokim poziomie z przemiłą obsługą.

Na tyle filii, ile jest w Rzeszowie, tylko ta jest najlepsza. Zrezygnowałam z innych, tylko chodzę tutaj.

Od lat ta biblioteka jest moim azylem. Zawsze mile i dobrze czuję się w towarzystwie pracujących tu ludzi, księgozbiór wspaniały.

Serdeczne dzięki za to, że istnieje Wypożyczalnia Główna.

Dziękujemy wszystkim naszym drogim Czytelnikom za ciepłe i serdeczne życzenia, opinie i gratulacje. Życzymy Państwu wszystkiego, co najlepsze i serdecznie zapraszamy do dalszego odwiedzania Wypożyczalni Głównej. Będziemy nadal starać się, aby Państwo w naszej Bibliotece czuli się bardzo dobrze.

oprac. Włodzimierz Ratyński

_________________________________________________________________________________________________

GALERIA