Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Spotkanie grupy Dyskusyjnego Klubu Książki w Filii nr 8 WARTO CZYTAĆ - „Córka generała” Magdaleny Witkiewicz - relacja

WARTO CZYTAĆ – „Córka generała” Magdaleny Witkiewicz
Spotkanie grupy Dyskusyjnego Klubu Książki w Filii nr 8

Magdalena Witkiewicz – jedna z najpopularniejszych polskich pisarek. Nazywana specjalistką od szczęśliwych zakończeń. Ma w swoim dorobku zarówno powieści obyczajowe (m.in. „Czereśnie zawsze muszą być dwie”; „Zamek z piasku”; „Cześć, co słychać?”; „Uwierz w Mikołaja”; „Srebrna łyżeczka”; „Listy pisane szeptem”) jak i thrillery („Cymanowski młyn”; „Cymanowski chłód”; „Wizjer”). Jej książki są często polecane w biblioterapii („Opowieść niewiernej”; „Po prostu bądź”; „Pierwsza na liście”).

„Są takie historie, które zostają w ludziach na zawsze”

„Córka generała” to historia miłosna osadzona w czasach niemieckiej okupacji. Akcja powieści rozgrywa się w Wolnym Mieście Gdańsku  przed wybuchem  wojny, w trakcie jej trwania i po jej zakończeniu.

„Ta historia jest o życiowych nawałnicach i o tym, że zawsze po burzy przychodzi spokój”

Cała opowieść zaczyna się jednak w czasach współczesnych. Poznajemy wtedy  Magdalenę, młodą kobietę, mieszkającą w Gdańsku, która jest po rozwodzie i wychowuje nastoletnią córkę. Wkrótce poznaje Andreasa - Niemca, ale z polskimi korzeniami, nawet nie wie jak jego osoba i pewne pamiętniki, które odnajdzie na strychu w domu babci odmienią jej życie. W książce poznamy losy zwykłych, prostych ludzi, którym przyszło żyć w trudnym wojennym czasie. To: Elise, Andrzej, Halina i Józef.

Elisa jest córką niemieckiego generała von Hummela, trzymana pod kloszem, zupełnie nie zdaje sobie sprawy z otaczających ją realiów. Nie potrafi zrozumieć napiętych sytuacji, które od jakiegoś czasu mają miejsce między Niemcami, Polakami i Żydami. Trudno jej pogodzić się z rosnącą falą nienawiści i uwielbieniem wobec Hitlera, które widzi u swojego ojca i młodszego brata. Obaj są bezgranicznie oddani ideologii nazizmu, w imię której należy zniszczyć wszystko co nie jest niemieckie.  Ale z czasów gdy była małą dziewczynką wspomina ojca jako dobrego, czułego, wrażliwego, który czytał jej bajki przed snem. Dopiero po latach zrozumiała, że jej idealny ojciec był zdolny do czynienia zła. Na studiach poznaje Polaka Andrzeja. Oboje zakochują się w sobie. Wtedy też Elise zaczyna dostrzegać różnice poglądów, jak i niesprawiedliwe podziały.

„(…) po raz pierwszy dostrzegłam, że choć wszyscy jesteśmy takimi samymi ludźmi, mamy podobne marzenia i pragnienia, nie zawsze byliśmy traktowani na równi. Dotąd nigdy nie zastanawiałam się nad tym, że niestety polityka szufladkuje społeczeństwo, dokleja etykiety, dzieli ludzi na tych lepszych i gorszych. Na tych bardziej uprzywilejowanych i tych, którzy nie mają żadnych praw (…).”

Elise z zaskoczeniem odkryła, że to ci, których tak wielbił jej ojciec, są za to wszystko odpowiedzialni. Zakochana wciąż łudzi się, że polityczne zawirowania nie staną na przeszkodzie jej uczuciu do Andrzeja. Jest zrozpaczona, gdy ojciec podejmuje stanowczą decyzję, że ona i matka wyjadą do Rzeszy. Czy w związku z tym ich miłość ma szansę przetrwać? Czy Elise zobaczy jeszcze Andrzeja?

W powieści pojawia się na krótko jedna autentyczna postać, o której zapewne słyszało wielu, mianowicie słynny jasnowidz Stefan Ossowiecki. To jego spotka Elise w domu rodziców i usłyszy przepowiednię dotyczącą jej i Andrzeja. Czy rzeczywiście spełni się ?

Andrzej długo będzie cierpiał po wyjeździe ukochanej, ale jak każdy młody mężczyzna założy mundur, by walczyć z okupantem. W jego życiu pojawią się jeszcze dwie kobiety. Czy Andrzej jeszcze kogoś pokocha, czy kocha się tylko raz?

„Zawsze w życiu jest coś za coś. I dlatego chyba nie ma sensu sią zastanawiać nad wyborami, których nigdy nie mieliśmy szansy dokonać. Życie jest tak pomyślane, że decyzje podejmujemy tylko raz. Czasu nie można cofnąć”

Pomimo, że to Elise jest tytułową córką generała według mnie na plan pierwszy zdecydowanie wysuwa się jej przyjaciółka Halina. To opowieść Haliny o niej i jej najbliższych była dla mnie najciekawsza, wyjaśnia wiele sytuacji i wiąże się z niespodziewanym zakończeniem całej historii. Ciekawym elementem jest zastosowanie przez autorkę prowadzenia opowieści z kilku perspektyw – Elise, Andrzeja i Haliny. W każdej z nich  bohater lub bohaterka staje się jej narratorem. Wszystkie opowieści doskonale splatają się ze sobą, pojawiają się również dodatkowe szczegóły, które wyjaśniają co się wydarzyło, i jak potoczyły się losy ich rodzin.

Magdalena Witkiewicz doskonale pokazała wiele twarzy ludzkiej natury, które ujawniają się w jakiejś konkretnej sytuacji. Wojna nie zawsze bowiem wyzwala w ludziach tylko zło i nienawiść,  tak jak to było w przypadku ojca i brata Elise. Autorka na drodze jednej z bohaterek postawi niemieckiego żołnierza, który za pomoc i serce kiedyś odpłaci tym samym. Również Andrzejowi uratuje życie Niemiec, którego znał od dziecka, a jako młody chłopak kopał z nim piłkę.

„Czasem los stawia na naszej drodze ludzi, którzy wydają się wrogami, a stają się naszymi przyjaciółmi, mimo iż już nigdy w życiu ich nie zobaczymy”

„Córka generała” to historia pełna emocji, wzruszeń, ale też nadziei. To powieść o miłości, tęsknocie, odwadze, trudnych rozstaniach, o bólu i stracie. Także o tym, że mimo życia w strachu można pomagać innym i mimo cierpienia radzić sobie z wojenną codziennością. Książkę czyta się szybko, głównie ze względu na lekki styl autorki.

Po przeczytaniu kolejnej książki z wojenną historią w tle należałoby uświadomić sobie co tak naprawdę jest ważne. W dzisiejszych czasach żyjemy szybko, gonimy za czymś, co jest mało istotne, a niektórzy mając dużo chcą mieć jeszcze więcej. W tym wszystkim czasami zapominamy o drugim człowieku i o tym jak nasze życie jest kruche. A sytuacja u naszych wschodnich sąsiadów pokazuje nam, że wojny nie znikną, zmieniają się tylko okupanci i dlatego też ta książka zyskuje teraz jeszcze bardziej na aktualności.

„(…)bohaterem nie jest ten, kto sięga po broń, lecz ten, kto, nie używając broni, potrafi rozwiązać konflikt lub potrafi skutecznie powstrzymać innych, by po tę broń nigdy nie sięgnęli”

 
Małgorzata Świder

------------------------------------------

GALERIA