Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Orlęta Lwowskie - prelekcja w Filii nr 7

Orlęta Lwowskie - prelekcja w Filii nr 7

26 października 2022 r. Filia nr 7 WiMBP zorganizowała prelekcję z Maciejem Rędziniakiem z Biura Oddziałowego Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Rzeszowie, pod hasłem „Orlęta Lwowskie”. Uczestnikami spotkania byli uczniowie kl. II z Zespołu Szkół Kształcenia Ustawicznego w Rzeszowie.

Lwów - specyficzne miasto Galicji Wschodniej roku 1918. Różnorodne w swej wielokulturowości, gdzie mieszają się narodowości: Polaków (80%), ale też Niemców, Austriaków, Węgrów, Żydów, Ormian, Rusinów i Ukraińców. Bardzo mocne centrum akademickie - z Politechniką Lwowską i Uniwersytetem Lwowskim. Miasto bogate, gdzie przecinają się szlaki handlowe – dodaje Prelegent. Tutaj mają swe początki organizacje, które potem przenoszą się na teren Polski, np. Strzelec, Polski Związek Sokoła, drużyny skautowe  i harcerskie.

W 1918 roku, państwa zaborcze  w wyniku działań podczas  I wojny światowej ( 1914-1918), osłabiają swoją imperialną siłę. Wpływa to na rozwój dążeń niepodległościowych, u Polaków, ale też i u  Ukraińców. Ukraińcy chcą za wszelką cenę utworzyć, przy aprobacie Austrii (umowa zawarta między nimi, z pominięciem Polaków) niepoległe państwo - Republikę Ukraińską,  ze stolicą we Lwowie. Na to nie zgadzają się Polacy. To powoduje zaostrzenie sytuacji poprzez zajęcie miasta przez stronę ukraińską, jak również terenów, aż do Przemyśla włącznie -  1 listopada 1918 roku.  Po fiasku negocjacji, Polacy, by się bronić, mobilizują się. Ze względu na brak polskich żołnierzy i małą liczbę obrońców, do walki przystępują również młodzi, z powstałych wcześniej  organizacji (m.in. harcerskich, Strzelca). Są to nastolatkowie, w wieku 10, 13, 16 lat, a także  ludzie starsi i kobiety. Rodzi się nowa organizacja - Oddział Ochotniczej Legii Kobiet, pierwszy kobiecy batalion. Sytuacja zaczyna być napięta. Podczas walk na Górze Straceń, broni się  Oddział Straceńców, którego członkowie,  za udział w walce zostają odznaczeni Srebrnym Krzyżem „Virtuti Militari”. Przeważają siły ukraińskie, aż do momentu, kiedy nadchodzą posiłki z Krakowa, w postaci pociągu pancernego „Śmiały” z żołnierzami polskimi. 22 listopada 1918 r. następuje wyzwolenie Lwowa. Strona ukraińska podpisuje porozumienie z polską stroną. W wyniku walk zginęło wielu obrońców. W 1921 roku powstał pomysł, by stworzyć we Lwowie Cmentarz Orląt Lwowskich - nekropolię polskich bohaterów, którą do dzisiaj możemy upamiętniać i zwiedzać.  

Dziękujemy Maciejowi Rędziniakowi za przygotowanie tematu prelekcji oraz uczniom i ich opiekunom z  Zespołu Szkół Kształcenia Ustawicznego w Rzeszowie za udział w spotkaniu.

Anna Kurowska 

------------------------------------------------

GALERIA