Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

„Cichociemny - Kpt. Władysław Buryn” - prelekcja Krzysztofa Tochmanaz IPN Oddział w Rzeszowie w Filii nr 7 - relacja

 „Cichociemny - kpt. Władysław Buryn” - prelekcja Krzysztofa Tochmana z Instytutu Pamięci Narodowej - Oddział w Rzeszowie w Filii nr 7

10 maja 2019 r. w Filii nr 7 Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie odbyła się prelekcja w ramach cyklu „Historia Polski w Zarysie”. Prelekcję pod hasłem: „Cichociemny - kpt. Władysław Buryn” wygłosił Krzysztof Tochman z Instytutu Pamięci Narodowej - Oddział w Rzeszowie. Uczestnikami spotkania byli uczniowie z Kl. VIII ze Szkoły Podstawowej nr 25 w Rzeszowie.

Krzysztof Tochamn przedstawiając sylwetkę nieznanego cichociemnego z naszego regionu, nawiązał do powstania „Cichociemnych”. Sama nazwa „Cichociemni” wywodzi się z grupy żołnierzy powołanych z Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy zostali zaprzysiężeni na Rotę Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej i stali się elitą Polski Walczącej podczas II wojny światowej.

Byli to żołnierze przeszkoleni w Wielkiej Brytanii do zadań specjalnych (dywersji, sabotażu, wywiadu, łączności i prowadzenia działań partyzanckich). Wysyłani do okupowanej Polski początkowo z Wielkiej Brytanii, a następnie, od końca 1943 roku, z bazy we Włoszech. Twórcami  idei przerzutu spadochronowego do okupowanej Ojczyzny byli kpt. Jan Górski i kpt. Maciej Kalankiewicz. Rekrutacja odbywała się od lata 1940 roku do jesieni 1943 roku. Do służby w roli cichociemnych zgłosiło się 2413 oficerów  i podoficerów Polskich Sił Zbrojnych. Ogółem przeszkolono 606 osób, a do przerzutu zakwalifikowano łącznie 579 żołnierzy i kurierów. Od 15 lutego 1941 do 27 grudnia 1944 zorganizowano 82 loty, w czasie których przerzucono do Polski 316 cichociemnych (jeden z nich skakał dwukrotnie), wśród których znalazła się jedna kobieta - Elżbieta Zawacka "Zo". Cichociemnymi byli też m.in.: Leopold Okulicki- „Niedźwiadek”; Kazimierz Iranek-Osmecki -„Antoni”;  Jan Nowak Jeziorański; Hieronim Dekutowski -”Zapora”.*

Kontynuując – Prelegent dodał - Kpt. Władysław Buryn wywodził się z Podkarpacia. Urodził w Racławówce (1913 r.) gm. Boguchwała. Wraz z rodzicami przeniósł się do Czortkowa. Tam też, rozpoczęła się jego dalsza edukacja zakończona egzaminem dojrzałości. Jego dalsze losy związane były już z wojskiem. Bierze udział w kursie dywizyjnym podchorążych rezerwy  przy 5 Pułku Strzelców Podhalańskich w Przemyślu. Podczas II wojny światowej przydzielony z baonem do osłony Dowództwa Armii „Karpaty” „Małopolska”, przedostaje się na Wschód, gdzie jako dowódca placówki oficerskiej na szosie Nadworna-Stanisławów przeżywa nalot samolotów sowieckich na stację kolejową w Tarnowicy Leśnej. Na rozkaz  ppłk. Tworzydło, i pod dowództwem komendanta garnizonu Nadworna -mjr. Wasowskiego- przekracza granicę węgierską. Z Węgier przedostaje się do  Jugosławii. Stamtąd  dociera do Marsylii, a potem do Wielkiej Brytanii. Uczestniczy w wielorakich kursach spadochronowych, strzeleckich i obrony przeciwlotniczej.  Jako instruktor spadochronowy(w stopniu porucznika),  sam również organizuje  kursy spadochronowe w Anglii, Włoszech( Apani, Bari) i Grecji. Pomaga też w 1946 r., w uciecze z Polski na Zachód, polskim rodzinom ( m.in. ściągnął do Anglii swoją rodzinę ). Po wojnie zamieszkał w Londynie (Ealing), a następnie wraz  z rodziną (1956 r.) wyemigrował do Stanów Zjednoczonych - Syracuse. Zmarł w miejscowości Cazenovia w 1977 r. Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami dwukrotnie.

Dziękujemy Krzysztofowi Tochmanowi z Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie za przybliżenie sylwetki nieznanego „Cichociemnego” z Podkarpacia.

Dziękujemy uczniom i opiekunowi ze Szkoły Podstawowej Nr 25 w Rzeszowie za udział w prelekcji.

Anna Kurowska

Internet :
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/312640,Cichociemni-byli-elita-Polski-Walczacej;
https://opinie.wp.pl/cichociemni-316-elitarnych-partyzantow-6125757530474113a

------------------------------------------------

GALERIA