Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Symbole Naszej Historii: flaga i godło. Prelekcja Macieja Rędziniaka z Instytutu Pamięci Narodowej–Oddział w Rzeszowie w Filii 7

Symbole Naszej Historii: flaga i godło.

Prelekcja Macieja Rędziniaka z Instytutu Pamięci Narodowej – Oddział w Rzeszowie –

Filia nr 7

„Symbole Naszej Historii: flaga i godło” to tytuł prelekcji przeprowadzonej przez Macieja Rędziniaka z Instytutu Pamięci Narodowej – Oddział w Rzeszowie, 5 maja 2016 r., z cyklu „Historia Polski w zarysie”, dla uczniów kl. Va ze Szkoły Podstawowej nr 8.

Historia polskich symboli narodowych swoją tradycją sięga początków państwa. Przez kolejne stulecia była podtrzymywana i rozwijana. Od czasów piastowskich książęta polscy posługują się symbolem orła, czego najlepszym przykładem jest nagrobek Henryka IV Probusa, na którym występują trzy orły herbowe w tym jeden krakowski – biały w koronie na głowie, co niezbicie świadczy, że już w XIII w. orzeł, jako herb, był w Polsce znany i poważany.

Jednakże oficjalnie symbol orła w koronie pojawia się w 1295 r. zapoczątkowany przez księcia Przemysła II, który 26 czerwca 1295 r. został w Gnieźnie koronowany na króla przez ks. Arcybpa. Jakuba Świnkę. Wtedy też według tradycji miały paść słowa króla Przemysła II: Oto teraz przywracam symbol orła, jako mój i symbol państwa polskiego. Przemysław II jako pierwszy król zapoczątkował tradycję i prawo używania przez głowę państwa herbu Orła Białego w złotej koronie na głowie patrzącego w prawo, na czerwonej tarczy herbowej. W tej formie orzeł jako symbol Polski mógł być używany jedynie przez króla i pozostał symbolem Polski po dzień dzisiejszy.

Polski herb składa się z dwóch części: godła – Orła Białego i tarczy herbowej. Czerwień tarczy symbolizuje krew, poświęcenie i oddanie dla ojczyzny, rycerskość, prawość, odwagę, gotowość walki za króla, ojczyznę (niepodległość) i Boga. Biel orła jest synonimem wody, czyli czystości duszy i serca. Kolor żółty to złoto symbolizujące bogactwo narodu polskiego i jego potęgę. Rozłożone skrzydła to symbol wolności, niepodległości, a w połączeniu z potężnymi pazurami i dziobem symbolizują gotowość Polski do walki w obronie niepodległości i wolności. Głowa skierowana w prawo to prawość (dobroć, uczciwość, szlachetność). Korona na głowie orła oznacza państwo królewskie – potężne, groźne, bogate i suwerenne, ale także państwo ludzi wierzących w Boga.

Kolor biały i czerwony jako oficjalne barwy narodowe po raz pierwszy uchwalone zostały podczas obrad sejmu 7 lutego 1831 r. w trakcie Powstania Listopadowego. Ustawę tę potwierdził sejm w 1919 r.

W 1927 r. roku powstał nowy projekt herbu ze zmienionym graficznie orłem, jednakże z zachowaniem całej zawartej w herbie symboliki, który funkcjonuje do dzisiaj. W czasach ustroju komunistycznego Orzeł Biały stracił koronę i dopiero w grudniu 1989 r. uchwałą nowego sejmu powróciła ona na swoje miejsce.

Maciej Rędziniak

Instytut Pamięci Narodowej

Oddział w Rzeszowie

Dziękujemy Maciejowi Rędziniakowi z Instytutu Pamięci Narodowej – Oddział w Rzeszowie za przybliżenie uczestnikom spotkania historii godła i flagi Polski.

Anna Kurowska

------------------------------------------------------------

GALERIA