Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Cichociemni z Rzeszowa. Prelekcja Krzysztofa Tochmana z Instytutu Pamięci Narodowej w Filii nr 7 - relacja

Cichociemni z Rzeszowa.

Prelekcja Krzysztofa Tochmana z Instytutu Pamięci Narodowej – Oddział w Rzeszowie

w ramach obchodów Roku Cichociemnych –

Filia nr 7

Kolejne spotkanie z cyklu „Historii Polski w Zarysie”, w ramach Roku Cichociemnych, odbyło się 31 maja 2016 r., w Filii nr 7 WiMBP w Rzeszowie, z Krzysztofem Tochmanem z Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, który wygłosił prelekcję nawiązującą do tematu obchodów pod hasłem: „Cichociemni z Rzeszowa”.

Wykład został przeprowadzony dla uczniów kl. I ETM z Zespołu Szkół Samochodowych w Rzeszowie (op. Bożena Gajewska), uczniów kl. I z VII Liceum Ogólnokształcącego (op. Dorota Frańczak) i dla uczniów kl. II z Gimnazjum nr 17 w Rzeszowie (op. Anna Roga).

Spotkanie podzielone zostało na dwie części. Rozpoczęło się prezentacją fragmentów filmu „Cichociemni” w reż. Marka Widarskiego, o początkach tej formacji i losach poszczególnych jej członków w czasie działań wojennych II wojny światowej i w powojennej historii Polski okresu PRL-u.

W drugiej części spotkania Krzysztof Tochman omówił życie i działalność wymienionych spadochroniarzy AK wywodzących się z Podkarpacia, lub też częściowo z nim związanych.

Por./mjr piech. rez. Wacław Kopisto ps. „Kra”. Ur. 8.XI.1911 w Hrycenkach koło Starokonstantynowa. W 1939 r. w 154. pp, później internowany na Węgrzech i WP we Francji. W W. Brytanii w 3. BKS i 1. SBSpad. Przeszkolony w dywersji. Zaprzysiężony 7.IV.1942 r. Skok 1/2.IX.1942. Przydział do "Wachlarza" jako oficer II odcinka. Odkomenderowany na III odcinek do akcji odbicia więźniów w Pińsku . Od kwietnia 1943 r. w Kedywie Okręgu AK Wołyń, oficer dywersji (szef Kedywu) Inspektoratu Rejonowego Łuck, w tym organizator i koordynator samoobrony przed UPA w Antonówce, Spaszczyźnie i Przebrażu. W latach 1944-1955 więziony w Rosji Sowieckiej. Zmarł 21 II 1993 r. Rzeszowie. Odznaczony m.in.: VM V kl., KW – 2-krotnie.

Por. piech./kpt. rez. Władysław Alfred Miciek ps. "Młot", "Mazepa", "Wojewoda". Ur. 23.V.1912 w Brzostku, pow. pilzneński. W 1939 r. w 3. pspodh., później internowany na Węgrzech. We Francji w 3. DP (9. pp), a w W. Brytanii w 4. BKS i 1. SBSpad. Przeszkolony w dywersji. Zaprzysiężony 24.VIII.1942. Skok 25/26.I.1943. Przydział do Kedywu Podokręgu Rzeszów jako oficer dywersji (szef Kedywu) Inspektoratu Rejonowego Rzeszów, od maja 1944 r. zastępca szefa Kedywu Podokręgu. W połowie 1944 r. wyjechał służbowo do Warszawy i tu zaskoczyło go Powstanie. Poległ 6.VIII.1944 na ul. Elektoralnej. Odznaczony m.in. VM Vkl.

Kpt. piech. Jan Józef Smela ps. "Wir", "Lipek", "Janusz", "Szary". Ur. 3.X.1910 w Pstrągowej, pow. rzeszowski. W 1939 r. w 6. pspodh., ostatnio dowódca baonu, niewola niemiecka i ucieczka, później internowany na Węgrzech. We Francji dowódca 3. kompanii ckm 11 pp w 4. DP, a w W. Brytanii w 4. BKS i 1. SBSpad. Przeszkolony w dywersji. Zaprzysiężony 10.XI.1941 r. Skok 6/7.I.1942. Przydział na V odcinek "Wachlarza" jako zastępca dowódcy odcinka. Od grudnia 1942 r. w Okręgu AK Wilno, komendant Obwodu Święciany, następnie zastępca komendanta, a potem komendant Inspektoratu Rejonowego "B-C" [Obwody: Święciany – Brasław – Postawy – Głębokie]. W latach 1944-1947 więziony w Rosji Sowieckiej. Zmarł 3.IV.1986 w Rzeszowie. Odznaczony m.in. VM V kl.

Ppor. piech. rez. Stanisław Sołtys ps „Sowa", "Wójt". Ur. 1.XII.1921 w Warszawie. W 1939 r. przedostał się do Rumunii. W listopadzie wstąpił do WP we Francji- Szkoła Podchorążych. W W. Brytanii w 1. BS. Przeszkolony w dywersji. Zaprzysiężony 24 VIII 1942. Skok 26/27.I.1943. Przydział do Kedywu Podokręgu Rzeszów jako oficer dywersji Obwodu Nisko w Inspektoracie Rejonowym Mielec. Aresztowany przez Gestapo 20.V.1944 w dworze Przybysz koło Mielca, i w ostatnich dniach tego miesiąca po śledztwie zastrzelony w celi więziennej w Rzeszowie. Odznaczony m.in. VM V kl.

Ppor./mjr Ppor. br. panc. rez. Aleksander Tarnawski ps. "Upłaz". Ur. 8.1.1921 w Słocinie, pow. rzeszowski. W 1939 r. przedostał się na Węgry. W grudniu wstąpił do WP we Francji – 1. DGren. i Szkoła Podchorążych. W W. Brytanii w Centrum Wyszkolenia Br. Panc., ostatnio w 16. BPanc. (1 p.panc.). Przeszkolony w dywersji i broni pancernej. Zaprzysiężony 23.IX.1943. Skok 16/17.IV.1944. Przydział do Okręgu AK Nowogródek, oficer 3. kompanii VII baonu 77. pp AK. Odznaczony 4-krotnie Krzyżem Walecznych.

dr Krzysztof A. Tochman

Pracownik naukowy IPN

Dziękujemy Krzysztofowi Tochmanowi z Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie za wygłoszenie prelekcji i prezentację fragmentów filmu „Cichociemni”.

Dziękujemy Dyrekcji i pracownikom Młodzieżowego Domu Kultury za udostępnienie i przygotowanie sali na prelekcję

Anna Kurowska

 ----------------------------------------------------------

GALERIA