Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Rzeszów w okresie II RP - życie codzienne miasta - relacja z Filii 4

Rzeszów w okresie II RP - życie codzienne miasta - relacja z Filii 4

28 lutego 2022 r. Filia nr 4 WiMBP w Rzeszowie gościła Pana Rafała Kocoła - historyka, muzealnika,  pracownika naukowego Muzeum Okręgowego w Rzeszowie.

Tematem wiodącym spotkania był Rzeszów w okresie II RP. Wykładowca zaprezentował uczestnikom spotkania Rzeszów uwieczniony na zdjęciach z Zakładu Fotograficznego Edwarda Janusza.

Rzeszów II RP - to  miasto galicyjskie, które poniosło ogromne zniszczenia wojenne, podobnie jak większość polskich miast. Mieszkańcy w wyniku okupacji austriackiej i niemieckiej, byli prześladowani. Dopiero uzyskanie niepodległości, którą datuje się na 1 listopada 1918 roku, uwidoczniło problemy zarówno socjologiczne, jak też ekonomiczne. Brakowało żywności, nie było wystarczającej ilości zboża (również ze względu na klimat), miasto ratowało się darami ze Stanów Zjednoczonych. Mieszkańcy troszczyli się o wyżywienie, tworząc kuchnie dla biednych.

W trakcie niezwykle interesującej prezentacji podziwialiśmy miasto Rzeszów z dawnych lat; Aleję pod Kasztanami, Zamek Lubomirskich, ulicę 3 Maja – główną arterię miasta, Muzeum Okręgowe – miejsce urzędowe z ciekawą architekturą, budynek Gimnazjum – obecne I LO, mnóstwo żołnierskich jednostek. Zwiedziliśmy również serce miasta – Rynek, na którym odbywały się wszystkie ważniejsze uroczystości z udziałem wojska, zarówno jazdy konnej, jak i jednostek zmotoryzowanych. Kolekcja zdjęć Edwarda Janusza pozwoliła nam również odbyć wędrówkę przez takie miejsca jak: ulicę Grunwaldzką, Plac Farny, Dom Żydowski – obecnie Wojewódzki Dom Kultury. Zdjęcia z tego okresu prezentują m.in. postać Ignacego Mościckiego, Leopolda Lisa-Kulę, wojskowych i cywilów, kobiety i dzieci.

Lata 30. to bardzo intensywny rozwój miasta – przyczynił się do tego Centralny Okręg Przemysłowy. Rzeszów uzyskał dotacje ministerialne, powstało wówczas Osiedle Dąbrowskiego, Plac Kilińskiego, Blok Oficerski przy ul. Szopena, Poczta Polska (budowa zakończona po wojnie). W wyniku urbanizacji powstała kanalizacja, most łukowy na Wisłoku.

Rzeszów międzywojenny gromadził tłumy mieszkańców na głównych uroczystościach typu defilady, pogrzeb Józefa Piłsudskiego, manewry wojsk z całego świata. Mieszkańcy gromadnie uczęszczali do bardzo modnego wówczas Kina „Apollo”, Teatru „Reduta” w budynku Sokoła, do licznych restauracji i cukierni – najbardziej znana Cukiernia Lewickiego (ze Lwowa). W licznych miejscach kultury i rozrywki panowała moda na elegancję – u pań dominowały długie suknie, kapelusze – kaski, broszki i bransoletki. Panowie wyróżniali się ładnie skrojonym garniturem, koszulą z muszką, butami ze skóry.

W latach 20. i 30. dał się zauważyć dynamiczny rozwój technologiczny – pierwsze radio (1926), samochody (7,5 tys. pojazdów – lata 20.), pociągi, słuchawki (do odtwarzania muzyki w salonikach), rowery, motocykle (Sokół, SHL-ki), gramofony na winylowe płyty. Również powstała telewizja, była na bardzo wysokim poziomie, jak na owe czasy. Aby mieszkańcy mieli czas na rozrywkę, w 1922 roku wprowadzono pierwsze urlopy wypoczynkowe. Dynamiczny rozwój miasta Rzeszowa okresu międzywojennego niespodziewanie przerwała II wojna światowa.

Dziękujemy serdecznie Panu Rafałowi Kocołowi za przygotowanie bardzo ciekawej prelekcji o Rzeszowie, która przybliżyła nam życie codzienne miasta okresu międzywojennego.
 

Nasz klub czytelniczy Spotkania z Literaturą po raz kolejny zgromadził wszystkich uczestników, którzy cenią sobie zarówno dobrą książkę, jak również są otwarci na ciekawe formy działalności kulturalnej w naszym mieście.
 

Barbara Ślęzak

--------------------------------------------------------

GALERIA