Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Ferie zimowe - drugi tydzień

W trakcie drugiego tygodnia ferii zimowych, 25 stycznia 2011 roku, Filia Nr 15 WiMBP w Rzeszowie , działająca, przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym Nr 2, zorganizowała dla dzieci z Oddziału Pediatrii spotkanie z panem Rafałem Kocołem z Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. Tematem spotkania była: „Historia dzieciństwa- historia zabawek”.

Pan Rafał posługując się prezentacją multimedialną, w przystępny sposób przybliżył słuchaczom historię gier i zabaw dzieci od wieku XVII do XIX. Wymienił istotne różnice, które panowały w wychowaniu w owym okresie, porównując je do dzisiejszych warunków. Do XVII wieku dzieci traktowano bardzo poważnie, nauczanie odbywało się w domu, na dworach szlacheckich, a zabawki wzorowane były na przedmiotach osób dorosłych. Nie mając własnego wzoru, bawiły się one w gry dorosłych. Powstawały wiec koniki na biegunach, huśtawki, wózki, lalki porcelanowe, armaty, wiatraki, koniki na kółkach , itp. Specjalizacja zabawek rozpoczęła się dopiero w XVIII i XIX wieku. W 1866 roku opatentowano wynalazek znany już w starożytnej Grecji, jako „Jojo”. Osobą, która zwróciła uwagę na sytuację ówczesną dziecka była Elena Key- socjalistka. Napisała książkę „Stulecie dziecka”. W książce poruszyła temat dziecka , jako osoby, a nie przedmiotu., Omówiła też przy nauczaniu zasady, jakimi powinny kierować się dzieci, a mianowicie powinny korzystać z pomocy dydaktycznych. Podzieliła naukę na cztery pory roku., np. biologii uczono się na wiosnę, gdy wszystko się rozwijało, zaś matematyki jesienią, kiedy pogoda była pochmurna i nie sprzyjała spacerom.

Zabawkę, do tej pory występującą w postaci drewnianej lub metalowej zastąpiła zabawka z materiału, której prekursorką była pani Steiff Margaret - niemka . Zaprojektowała w 1902 roku „Pluszowego Misia”  i w tymże roku rozpoczęła się jego produkcja. Sławę Pluszowy Miś zyskał dopiero w Stanach Zjednoczonych ,gdzie nazwano go Teddy Bear, na część Teodora Roosvelta - prezydenta Stanów Zjednoczonych, który uratował rannego misia podczas polowania. Miś stał się ulubioną zabawką wszystkich dzieci.

Inną zabawką, którą dzieci posługują się również i dzisiaj to kredki. W XIX w. właściciele fabryki farb Piney i Smith postanowili użyć do drewnianych ołówków oleju do utrwalania barwnika i tak powstały kredki „ Crayola” . W 1913 roku Gilbert wynalazł zabawki edukacyjne. „Mały konstruktor dla chłopców”  i „Mały chemik” . Skonstruował też ruchome zabawki między innym nakręcane żołnierzyki, lalki i kaczory . W I połowie XX wieku Charles Darrow (1930 r.) wymyślił grę umysłową „Monopol”.

W okresie międzywojennym dzieci bawiły się, także „Hula Hop. Po wojnie nastąpił gwałtowny rozwój produkcji zabawek. Produkowano lokomotywy, lalki szmaciane i porcelanowe, wózki dla lalek, sanki na zimę, popularne były też metalowe samochodziki z otwieranym silnikiem i drzwiami. Zaczęto wymyślać różnego rodzaju zabawki plastikowe, m. in klocki Lego (w Danii) , a także lalki „Barbie” i gry. Współcześnie produkowane są gry komputerowe i popularne Petshopy - małe zwierzątka. XX wiek to też rozwój gier sportowych. Dzieci korzystały z wrotek i rowerów, a także bawiły się sztucznymi ogniami.

Uczestnicy spotkania z dużym zainteresowaniem słuchały prelekcji pana Rafała Kocoła na temat historii zabawek , które do dziś służą wielu milusińskim.