Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Zmarł Adam Zagajewski – wybitny polski poeta, prozaik i eseista

Zmarł Adam Zagajewski – wybitny polski poeta, prozaik i eseista

Adam Zagajewski urodził się 21 czerwca 1945 r. we Lwowie. Studiował filozofię i psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Był współtwórcą nowofalowej grupy poetyckiej Teraz i współautorem jej manifestów programowych. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych związał się z opozycja demokratyczną. Po proteście wobec projektowanych zmian w Konstytucji PRL został w 1975 r. objęty zakazem druku. Pracował wówczas jako korektor w miesięczniku „Znak”. W 1979 r. wyjechał na roczne stypendium  do Berlina Zachodniego i pozostał w nim do roku 1981. Wrócił do Krakowa, gdzie zastał go stan wojenny.

W grudniu 1982 r. Adam Zagajewski zdecydował się na emigrację do Francji ze względów osobistych i zamieszkał w Courbevoie pod Paryżem. W tym czasie współpracował z miesięcznikiem „Kultura” i „Zeszytami Literackimi”. Do Krakowa na stałe powrócił w 2002 r.

W latach 1973-1983 był członkiem Związku Literatów Polskich, od 1979 r. członkiem Polskiego PEN Clubu, od 2006 r. członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.

Debiutował w 1967 r. wierszem w „Życiu Literackim”. Pierwsze książki poetyckie Adama Zagajewskiego – „Komunikat” (1972) i „Sklepy mięsne” (1975),  stanowiły realizację nowofalowego postulatu mówienia prawdy o otaczającej rzeczywistości i obnażania fałszu oficjalnego języka.

Tworzył niemal wyłącznie wiersze białe i wolne. Przy tym definiował poezję jako sztukę przetwarzania i układania wyrażeń myślowych. Uważał, że najważniejszą cechą poezji jest sens.

Jest autorem takich zbiorów wierszy jak m.in.: „List. Oda do wielości” (1983), „Jechać do Lwowa” (1985), „Płótno” (1990), „Ziemia ognista” (1994), „Trzej aniołowie” (1997), „Pragnienie” (1999), Asymetria” (2014), „Lotnisko w Amsterdamie” (2016), „Prawdziwe życie” (2019).

Opublikował też powieści: „Ciepło, zimno” (1975), „Słuch absolutny” (1982), „Cienka kreska” (1983).

Cenione były także jego tomy eseistyczne takie jak: „Dwa miasta” (1991), „W cudzym pięknie” (1998), „Obrona żarliwości” (2002), „Poeta rozmawia z filozofem” (2007), Substancja nieuporządkowana” (2019).

Adam Zagajewski zajmował się również tłumaczeniem literatury. Przełożył książki: „Widz i uczestnik” Raymonda Arona (Londyn 1984) oraz „Religia, literatura i komunizm. Dziennik emigranta Mircea Eliade (Londyn 1990). Współpracował z Mają Wodecką przy tłumaczeniu wierszy z tomu „Czuwanie” C.K. Williamsa (Kraków 2002)

A. Zagajewski był laureatem licznych nagród literackich – m.in. Nagrody „Zapisu” (1980), Nagrody Kościelskich (1975), Nagrody im. Kurta Tucholsky’ego szwedzkiego PEN Clubu (1985), Nagrody im. Andrzeja Kijowskiego, nagrody „Arki” i Prix de la Liberté francuskiego PEN Clubu (1987), nagrody fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego (1988), Międzynarodowej Nagrody Vilenica (1996), Nagrody Tranströmera (2000) i nagrody Literackiej Fundacji im. Konrada Adenauera (2002). Jego książki są tłumaczone na wiele języków i ukazują się m. in. w Stanach Zjednoczonych, Francji, Izraelu, Niemczech i Szwecji.

Adam Zagajewski od lat był wymieniany jako kandydat do literackiej nagrody Nobla. Odszedł 21 marca 2021 r. – w Światowym Dniu Poezji.

Poeta brał udział w panelu dyskusyjnym „Tożsami – tacy sami?” w ramach Festiwalu Wschód Kultury – Europejski Stadion Kultury, w dniu 25 czerwca 2015 r., organizowanym przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną w Rzeszowie.