Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Relacja ze spotkania promującego audiobook "Pamiętnik z przeżyć wielkiej wojny" Wincentego Dańca

Relacja ze spotkania promującego audiobook
"Pamiętnik z przeżyć wielkiej wojny" Wincentego Dańca

21 września 2018 r. w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rzeszowie odbyło się spotkanie promujące audiobook „Pamiętnik z przeżyć wielkiej wojny” – najnowsze wydawnictwo WiMBP przygotowane dzięki dofinansowaniu ze środków pochodzących z programu Europejskie Dni Dziedzictwa 2018 „Niepodległa dla wszystkich”. Audiobook nagrany w Pracowni Digitalizacji WiMBP w sierpniu 2018 r. zawiera fragmenty wydanego blisko sto lat temu dwutomowego dziennika autorstwa rzeszowskiego adwokata i działacza społecznego, Wincentego Dańca dotyczące zdarzeń mających miejsce w Rzeszowie i okolicach w latach 1914-1918, a jego promocja była częścią regionalnych obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa.
 

Zgromadzonych w piątkowe popołudnie gości przywitała Barbara Chmura – dyrektor WiMBP w Rzeszowie, która zaprezentowała znajdujące się w zbiorach biblioteki oryginalne egzemplarze „Pamiętnika z przeżyć wielkiej wojny” z 1925 i 1931 roku oraz przedstawiła osoby odpowiedzialne za jego dźwiękową adaptację: Agatę Rak-Wilczakowską (wybór tekstów do nagrań), Jana Niemaszka (lektor), Andrzeja Turaja (realizacja nagrania), Bogdana Barlika (aranżacja i wykonanie utworów muzycznych), Joannę Piller (projekt graficzny okładki z wykorzystaniem zdjęć z zakładu fotograficznego Edwarda Janusza udostępnionych z archiwum Elżbiety Kaliszewskiej) i Bożenę Jandę (koordynacja projektu nagrania audiobooka).
 

Następnie głos zabrał dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, który korzystając, m.in. z dokumentów zachowanych w rzeszowskim archiwum, przybliżył uczestnikom spotkania postać Wincentego Dańca i jego rodziny. Postać – mimo swoich zasług dla miasta – dość tajemniczą i słabo pamiętaną. Jak można było usłyszeć w trakcie krótkiego wykładu, Wincenty Daniec urodził się w 1863 r. w Bochni i jako pierwszy z rodzeństwa zdobył wyższe wykształcenie oraz tytuł doktora prawa i nauk politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Odbywał praktyki w sądach w Bochni i Krakowie oraz u tamtejszych adwokatów, dzięki czemu został przyjęty na prestiżowy staż do C. K. Sądu Krajowego w Wiedniu. Jako kandydat adwokacki i sekretarz magistratu pracował najpierw w Gorlicach, a następnie w Brzozowie, gdzie był również działaczem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" i członkiem Towarzystwa dla Wspierania Nauki Polskiej. Po ślubie ze Stanisławą i założeniu rodziny przeniósł się do Rzeszowa, gdzie w latach 1912-1913 zbudował okazałą kamienicę przy skrzyżowaniu ul. 3 Maja i ul. Jagiellońskiej (budynek stoi do dziś, łatwo go rozpoznać po narożniku ozdobionym kartuszem z monogramem „DWS”). W mieście nad Wisłokiem nadal piął się po szczeblach kariery adwokackiej, pełnił także rozliczne funkcje społeczne: był m.in. powiatowym skarbnikiem PSL, wchodził w skład dyrekcji Chrześcijańskiej Kasy Oszczędności i Pożyczek, udzielał się także w "Sokole". W początkowym okresie I wojny światowej działał w Powiatowym Komitecie Narodowym wzywając do ofiarności oraz jedności w działaniu dla dobra niepodległości Polski. W takim też duchu udostępnił część swojej kamienicy Komitetowi Zjednoczonych Polek na składnicę darów, a następnie na jadłodajnię dla ubogich. We wrześniu 1914 r. został mianowany Powiatowym Komisarzem Wojskowym, po czym wyjechał do Wiednia, aby wrócić z władzami austriackimi w maju 1915 r. tuż przed wkroczeniem Rosjan do Rzeszowa. Przez cały okres rosyjskiej okupacji musiał się ukrywać ze względu na prowadzoną wcześniej działalność patriotyczną, przez cały czas wojny prowadził też dziennik „notując każdego dnia względnie tygodnia, o ile było co mniej lub więcej uwagi godnego”. Na kanwie tych skrupulatnych zapisków z życia codziennego rzeszowian i zasłyszanych relacji powstał w latach późniejszych „Pamiętnik z przeżyć wielkiej wojny”, w przedmowie którego autor przyznaje, że motywacją do wydania notatek była chęć, „aby czytelnik przyszły bodaj w części zrozumiał co to jest wojna, i jak okropnem w tych czasach było położenie także tych miljonów, które znajdowały się za frontem”. W. Daniec zmarł w 1944 roku, pochowany jest na rzeszowskim cmentarzu Pobitno.
 

Prof. Kazimierz Maciąg zacytował w swoim wystąpieniu fragmenty recenzji „Pamiętników…” zamieszczone w publikacji "I wojna światowa w literaturze i innych tekstach kultury. Reinterpretacje i dopełnienia" pod red. Anny Jamrozek-Sowy, Zenona Ożoga i Anny Wal: „Pamiętnik Wincentego Dańca na pierwszy rzut oka wydawać się może dziełem chaotycznym; przemawia za tym nagromadzenie w nim wiadomości rozmaitej natury: od plotek i pogłosek poprzez zdecydowanie dominujące wydarzenia lokalne po komentarze do wydarzeń najwyższej wagi międzynarodowej […] Daniec-pamiętnikarz obdarzony jest wyrazistym poczuciem humoru, które dość często manifestuje na kartach wspomnień, najczęściej w formie zwięzłych anegdot - czy to obyczajowych, czy politycznych - ukazujących trudne realia wojennej rzeczywistości […]. Jednak zdecydowanie dominują w pamiętniku czarne barwy w postrzeganiu wojennej rzeczywistości”. O trafności ww. uwag zgromadzeni goście mieli okazję przekonać się na własne uszy – po wystąpieniu prof. Maciąga głos zabrał Jan Niemaszek – reżyser, aktor i dziennikarz Polskiego Radia Rzeszów – który odczytał na żywo niektóre wybrane do audiobooka fragmenty „Pamiętników”. Znalazła się wśród nich, m.in. kwiecista relacja kanoniera Józefa Sobka z Woli Rafałowskiej z klęski wojsk austriackich na froncie rosyjskim, opowieści (nierzadko drastyczne) o rabunkach, gwałtach i morderstwach dokonywanych przez pułki węgierskich honwedów w Galicji, anegdoty o żydowskich rekrutach próbujących za wszelką cenę uniknąć służby wojskowej czy opisy euforycznych nastrojów i nadziei na niepodległość jakie zapanowały w polskim społeczeństwie pod koniec wojny.

Wystąpienie prof. Kazimierza Maciąga oraz fragmenty odczytane przez Jana Niemaszka stały się przyczynkiem do dyskusji w gronie publiczności. Padły w niej zarówno głosy krytyczne względem Wincentego Dańca i jego dzieła (zachowane fragmenty rękopisu różnią się od tych, które zostały wydane w formie książkowej, a sam autor to niespełniony literat, który wpadł w pułapkę prezentyzmu), zdecydowanie więcej było jednak opinii pochlebnych doceniających starania o wierne oddanie klimatu epoki oraz poczucie humoru i językową biegłość twórcy.

Wszyscy uczestnicy spotkania otrzymali bezpłatne egzemplarze audiobooka, wydawnictwo będzie również dostępne do wypożyczenia w bibliotekach publicznych woj. podkarpackiego, trafi także jako egzemplarz obowiązkowy do dużych bibliotek w kraju.

Z okazji wydania audiobooka i promocji wydawnictwa, Pan Prezydent Miasta Rzeszowa dr h.c. Tadeusz Ferenc wystosował, na ręce Pani Dyrektor WiMBP w Rzeszowie Barbary Chmury, list gratulacyjny.

>> tekst listu gratulacyjnego
 

Marta Biały
Dział Komputeryzacji
Procesów Bibliotecznych WiMBP w Rzeszowie

Relacje w mediach:

https://www.radio.rzeszow.pl/wiadomosci/15474/pamietnik-z-przezyc-wielkiej-wojny-dzis-promocja-niezwyklego-audiobooka

http://rzeszow.naszemiasto.pl/artykul/audiobook-pamietnik-z-przezyc-wielkiej-wojny-wincentego,4809515,art,t,id,tm.html

http://czytajrzeszow.pl/?idd=29&id=1008&poz=mr1&show=-1&pagebda1=0

http://www.kultura.erzeszow.pl/kultura-w-rzeszowie2/promocja-audiobooka-pamietnik-z-przezyc-wielkiej-wojny-wincentego-danca,669.html

http://m.edd.nid.pl/page/event?id=3630&name=Wojewodzka-i-Miejska-Biblioteka-Publiczna-w-Rzeszowie--cykl-imprez

https://zycierzeszowa-rzeszow.blogspot.com/2018/09/wojewodzka-i-miejska-biblioteka.html

 -------------------------------------------------------------------------

GALERIA

Pliki do pobrania:

list_gratulacyjny.pdf

List gratulacyjny