Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Nagroda Literacka Nike 2017

 Nagroda Literacka Nike 2017

Laureatem 21. edycji Nagrody Literackiej Nike 2017 został Cezary Łazarewicz za reportaż "Żeby nie było śladów : sprawa Grzegorza Przemyka".  Książka wydana została w 2016 r. przez Wydawnictwo Czarne.

Jest to reportaż historyczny prezentujący jedną z najgłośniejszych zbrodni lat osiemdziesiątych w PRL.

Cezary Łazarewicz opisuje historię Grzegorza Przemyka, maturzysty, który w 1983 r. został śmiertelnie pobity przez milicję. Autor szczegółowo odtwarza okoliczności jego pobicia i śmierci, przebieg procesu, zacieranie śladów zbrodni przez władze komunistyczne oraz  bezsilność władz III RP, którym nie udało się znaleźć i ukarać winnych.

W laudacji na cześć laureata Tomasz Fiałkowski, przewodniczący jury Nagrody Literackiej Nike, powiedział: Po raz pierwszy w dziejach Nike nagradzamy reportaż – reportaż historyczny. (...). To historia sprzed ponad trzech dekad, z zamkniętej epoki, ale mechanizmy w niej opisane zawsze mogą się powtórzyć. Ta książka jest wiarygodnym świadectwem tamtego czasu – podczas obrad jury w jednym byliśmy zgodni – po przeczytaniu 20 stron mamy wrażenie, że nagle znaleźliśmy się z powrotem w początku lat 80. To jest bardzo ciężkie doświadczenie. Ta książka może być też przestrogą przed tym, co może się zdarzyć, gdy wymiar sprawiedliwości traci niezależność i staje się narzędziem politycznej władzy.

Laureat, Cezary Łazarewicz, odbierając nagrodę wspomniał, że pisząc książkę "Żeby nie było śladów", bał się, że nikt jej nie przeczyta. To miała być książka o czasach, które nigdy się nie zdarzą, o tym, jak kłamstwo zwycięża. Kiedy już ją napisałem, opisując mechanizmy władzy sprzed 30 lat, to nagle zauważyłem, że są one wieczne. (...) To, co dzieje się teraz, bardzo przypomina te mechanizmy, które wydawało mi się, że już nigdy nie wrócą. (...) Mam nadzieję, że za 20 lat będzie ktoś, kto opisze dzisiejsze mechanizmy władzy i, być może, też za to dostanie nagrodę – powiedział autor odbierając statuetkę Nike.

Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się w niedzielę 1. października br. w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego.

Za reportaż "Żeby nie było śladów" autor otrzymał wcześniej Nagrodę im. Oskara Haleckiego oraz Nagrodę MediaTory w kategorii Obserwator. Książka ta została też Książką 2016 roku w plebiscycie Radia Kraków oraz była nominowana do nagrody Śląski Wawrzyn Literacki i Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.

Cezary Łazarewicz urodził się w 1966 roku. Jest dziennikarzem prasowym, reporterem i publicystą. Jest też autorem zbioru reportaży: „Kafka z Mrożkiem. Reportaże pomorskie” (2012), „Sześć pięter luksusu. Przerwana historia domu braci Jabłkowskich” (2013) oraz „Elegancki morderca” (2015). 

Maria Szot 
Dział Informacyjno-Bibliograficzny