Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

150. rocznica powołania Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" - dokumenty ze zbiorów Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej

150. rocznica powołania Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół"
- dokumenty ze zbiorów Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej

7 lutego 2017 roku przypadała 150. rocznica zatwierdzenia statutu pionierskiej organizacji wychowania fizycznego i sportu w Polsce - Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”; najstarszej tego typu organizacji, której członkowie przyczynili się, m. in. do popularyzacji gimnastyki w społeczeństwie, powstania wielu klubów sportowych oraz Związku Harcerstwa Polskiego.
Nowe stowarzyszenie utworzyli studenci lwowscy, którzy do współpracy zaangażowali wielu znanych, wpływowych i szanowanych obywateli miasta Lwowa. Warto podkreślić, iż „Sokół” działał aktywnie już w okresie zaborów, jak również po odzyskaniu niepodległości oraz w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce. Został zdelegalizowany przez władze komunistyczne po zakończeniu II wojny światowej, reaktywowany zaś po zmianie ustrojowej w 1989 r.
 

Cały okres działalności organizacji to krzewienie wartości patriotycznych oraz kształtowanie w społeczeństwie polskim dumy narodowej, m. in. poprzez uroczyste obchody zwycięskich rocznic, a także organizowanie imprez kulturalnych i sportowych (dla ówcześnie żyjących Polaków było czymś oczywistym, że „Sokół” pod oficjalnym szyldem rozwijania sprawności fizycznej jego członków, prowadzi wielokierunkową działalność narodową i niepodległościową). Wielu członków Towarzystwa brało czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim, powstaniach śląskich, jak również zasiliło szeregi Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera.

Symbolem ruchu był sokół w locie trzymający sztangę do ćwiczeń.

We wrześniu 1886 roku, w Rzeszowie, do życia zostało powołane ósme gniazdo „Sokoła”, które miało swoją siedzibę w budynku, gdzie obecnie mieści się Teatr im. Wandy Siemaszkowej.

Rzeszów. Gmach Sokoła = Sokol-Gebaude
[Widokówka z obiegu z 1917 r. ze zbiorów WiMBP w Rzeszowie]

Zapraszamy do Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej gdzie opublikowano ponad 40 dokumentów z XIX i XX wieku dotyczących oddziałów Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” działających, m.in. we Lwowie, Rzeszowie, Przemyślu, Łańcucie, Tarnobrzegu. Są to, m.in. statuty organizacji, okolicznościowe jednodniówki, czasopisma, odezwy, pocztówki przedstawiające dawne siedziby Towarzystwa oraz sprawozdania i opracowania. Ciekawostką jest dyplom członka honorowego Towarzystwa - Alfreda Potockiego, ordynata łańcuckiego.

Zdigitalizowane dokumenty dotyczące Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” tworzą odrębną - wydzieloną kolekcję w Podkarpackiej Bibliotece Cyfrowej. Dokumenty te pochodzą ze zbiorów WiMBP w Rzeszowie, Muzeum-Zamku w Łańcucie, Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego, Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Przemyślu, Muzeum Podkarpackiego w Krośnie oraz Lwowskiej Biblioteki Naukowej im. W. Stefanyka NAN Ukrainy we Lwowie.

Zachęcamy do lektury ciekawych publikacji dotyczących Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” ze zbiorów Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej >> kolekcja.

oprac. Pracownia Digitalizacji
WiMBP w Rzeszowie