Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

OJCIEC HISTORII POLSKIEJ – 600. ROCZNICA URODZIN JANA DŁUGOSZA – wystawa

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

zaprasza na wystawę

OJCIEC HISTORII POLSKIEJ
– 600. ROCZNICA URODZIN JANA DŁUGOSZA

Ekspozycję można zwiedzać od 3 do 30 czerwca 2015 r.

Budynek WiMBP w Rzeszowie przy ul. Sokoła 13

w godzinach otwarcia biblioteki

Wstęp wolny!

W 2015 r. mija 600. rocznica urodzin Jana Długosza – wybitnego polskiego historyka, dyplomaty i duchownego.

Jan Długosz urodził się 1 grudnia 1415 r. w Brzeźnicy k. Radomska w niezamożnej rodzinie szlacheckiej. Karierę zaczynał jako sekretarz Zbigniewa Oleśnickiego. Po śmierci kardynała działał na dworze Kazimierza Jagiellończyka. Jako dyplomata brał udział w negocjacjach z Krzyżakami, które doprowadziły do zawarcia pokoju toruńskiego. Zarządzał dobrami kościelnymi, sporządził spis majątków diecezji krakowskiej, ufundował wiele budowli (np. w Sandomierzu). Sprawował funkcję wychowawcy synów Kazimierza Jagiellończyka. Przede wszystkim Jan Długosz zasłynął jako pisarz. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę, która stawia go w rzędzie najwybitniejszych dziejopisów średniowiecznej Europy. Tworzył po łacinie. Sporządził opis chorągwi krzyżackich, zdobytych w bitwie pod Grunwaldem. Skompletował wizerunki herbów polskich. W dorobku twórczym Długosza szczególny rozgłos zdobyły dzieła:

• „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” („Księgi Uposażeń”) (1470-1480) – opis beneficjów Kościoła katolickiego w Małopolsce – spis wartości majątków i przychodów z poszczególnych dóbr kościelnych, który pozwalał na nakładanie podatków przez biskupa krakowskiego.
• „Banderia Prutenorum” („Sztandary wojsk krzyżackich z Prus”) (1448) – opis chorągwi krzyżackich zdobytych pod Grunwaldem.
• „Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae” („Znaki albo godła Królestwa Polski”) (po 1462) – opisy i wizerunki herbów polskich.
• „Vitae episcoporum Poloniae” – katalogi biskupów polskich: krakowskich, płockich, włocławskich, wrocławskich, poznańskich i arcybiskupów gnieźnieńskich
• „Articuli de incorporatione Masoviae” (1462) – traktat uzasadniający prawa króla Kazimierza Jagiellończyka do inkorporacji Mazowsza.
   

Jednak najważniejszym jego dziełem są rozpoczęte w 1455 r. i realizowane do końca życia monumentalne „Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae” („Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego; Historia Polski”), obejmujące dwanaście ksiąg zawierających historię Polski od czasów legendarnych do roku 1480. Pełne wydanie Roczników ukazało się w latach 1701-1703. W swej pracy oparł się Długosz na dokonaniach poprzedników, starannie przestudiowanych dokumentach i przekazach ustnych. Roczniki mają układ kronikarski; przedstawiają kolejne wydarzenia według dat rocznych, wiążąc je wzajemnie w łańcuch przyczynowo-skutkowy. Talent literacki autora przejawia się głównie w barwnych opisach postaci i zdarzeń. Kronika stanowi nieocenione źródło poznania dziejów dawnej Polski. Jest to jedno z najwybitniejszych dzieł polskiej i europejskiej historiografii XV w., szczyt polskiego średniowiecznego piśmiennictwa i jedno z największych osiągnięć kultury polskiej wszechczasów.

Jan Długosz zmarł 19 maja 1480 r. w Krakowie. Pochowany został w katedrze krakowskiej, a w 1880 r. jego prochy przeniesiono do krypty zasłużonych na Skałce.

Z okazji 600. rocznicy urodzin i ogłoszonego przez Sejm Roku Jana Długosza, Biblioteka przygotowała wystawę ze zbiorów własnych, prezentującą najważniejsze dzieła historiografa. Są to: „Banderia Prutenorum” (przedruk z 1851 r.), „Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae” (Biblioteka Kórnicka, 1885), „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” (1863) oraz „Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego”. Ks. 3-4 (1969). Oryginał z 1615 r. wydany pt. „Historia polonica”, znajdujący się w zbiorach Biblioteki został zdigitalizowany i jest dostępny w formie elektronicznej w Podkarpackiej Bibliotece Cyfrowej pod adresem: http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=5537&from=&dirids=1&ver_id=&lp=28&QI=

Renata Babiarz

Wystawę można zwiedzać od 3 do 30 czerwca 2015 r. w godzinach otwarcia biblioteki przy ul. Sokoła 13.