Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

TAM NIE BYŁEŚ CZŁOWIEKIEM, TYLKO NUMEREM... 70. rocznica wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu – wystawa

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

zaprasza na wystawę

w ramach obchodów 70. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego

w Oświęcimiu

TAM NIE BYŁEŚ CZŁOWIEKIEM, TYLKO NUMEREM...

Ekspozycję można zwiedzać od 10 stycznia do 3 lutego 2015 r.

Budynek WiMBP w Rzeszowie przy ul. Sokoła 13

w godzinach otwarcia biblioteki

Wstęp wolny!

27 stycznia 2015 r. mija 70. rocznica wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.

W związku z rocznicą Biblioteka przygotowała wystawę ze zbiorów własnych (książki i artykuły z czasopism). Ekspozycja zawiera opracowania dotyczące powstania i funkcjonowania obozu, a także liczne wspomnienia i pamiętniki ocalałych więźniów, m.in.: „Mój Auschwitz” Władysława Bartoszewskiego, „Wspomnienia oświęcimskie” Edwarda Ciesielskiego, „Z otchłani” Zofii Kossak, „Przeżyłam Oświęcim” Krystyny Żywulskiej, „Ostatni krąg” Józefa Kreta, „Dymy nad Birkenau” Seweryny Szmaglewskiej. Przypomniano także sylwetki katów i bohaterów oświęcimskich, m.in. pierwszego komendanta obozu Rudolfa Hössa czy Witolda Pileckiego, który został jedynym dobrowolnym więźniem obozu, by utworzyć tam organizację konspiracyjną.

Obóz Auschwitz stał się dla świata symbolem terroru, ludobójstwa i Holocaustu. Konzentriatonslager Auschwitz-Birkenau (Obóz Koncentracyjny Oświęcim-Brzezinka) był największym hitlerowskim obozem koncentracyjnym i obozem natychmiastowej zagłady, istniejącym w latach 1940-1945.

Utworzony przez Niemców w połowie 1940 r. na przedmieściach miasta Oświęcim, włączonego przez nazistów do Trzeciej Rzeszy, początkowo miał być jednym z wielu obozów pracy, jakie naziści tworzyli od początku lat 30. Jednak w 1942 r., już po znacznym powiększeniu, został miejscem tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej, czyli nazistowskiego planu wymordowania Żydów zamieszkujących tereny okupowane przez Trzecią Rzeszę.

W skład tego olbrzymiego kompleksu wchodziły trzy obozy:

– Auschwitz I (Oświęcim I) – pierwszy obóz, głównie pracy przymusowej, pełniący również rolę centrum zarządzającego dla całego kompleksu;

– Auschwitz II – Birkenau (Brzezinka), najpierw obóz koncentracyjny, potem także obóz śmierci wyposażony w komory gazowe i krematoria;

– Auschwitz III – Monowitz (Monowice), obóz pracy przymusowej w fabryce Buna-Werke koncernu IG Farben.

Wiosną 1942 r. naziści zastosowali do masowej eksterminacji śmiercionośny gaz: cyklon B. Więźniowie umierali też z głodu, wyczerpującej pracy, chorób lub podczas eksperymentów pseudomedycznych. Dokładnej liczby ofiar Auschwitz nie da się ustalić: SS zniszczyło prawie całą dokumentację, a większość tego, co ocalało, wywieźli sowieci. Przyjmuje się, że ogółem zamordowano tu 1,5 mln ludzi 28 narodowości, z czego około 90% stanowili Żydzi.

18 stycznia 1945 r. rozpoczęto pospieszną ewakuację ok. 58 tys. pozostałych przy życiu więźniów. Podczas tzw. marszu śmierci zginęły tysiące osób. 27 stycznia 1945 r. do Auschwitz wkroczyły wojska radzieckie, zastając w obozie ok. 7,5 tys. ludzi.

Po wojnie tereny obozu przekształcono w muzeum i miejsce pamięci oraz uznano za Pomnik Męczeństwa Narodu Polskiego i Innych Narodów.

Jako jedyny obóz koncentracyjny, znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO i figuruje tam pod oficjalną nazwą „Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945)”, by przestrzegać przed fanatyzmem, skrajnym nacjonalizmem i rasizmem, a pamięć o zbrodniczych działaniach nazistowskich Niemiec nigdy się nie zatarła.

Ekspozycję można zwiedzać od 10 stycznia do 3 lutego 2015 r. w godzinach otwarcia biblioteki przy ul. Sokoła 13.

oprac. Renata Babiarz